ORKOZ NEDİR? NASIL OLUŞUR.

                      

Uzun süredir bu “orkoz” konusunu yazmayı düşünmüştüm, buraya nasipmiş. Şimdi  İstanbul’da deniz ile uğraşanlar boğaz akıntılarının etkilerini mutlaka bilirler. Profesyoneller zaten bilmek zorundalar. Ben ise İstanbul’dada amatör olarak denizle uzun süredir uğraşmama rağmen detaylı bilmiyordum. Ne zamanki küçük motorlu yelkenlilerle boğazı tırmanmak zorunda kalınca biraz ilgi duydum. Şansıma tekne komşum bütün antremanlarını İstanbul Boğazında yapmış, doğma büyüme Kuruçeşme’li, 79 yaşında eski bir milli kürekçi. Çoçukluğunda boğazı defalarca yüzerek geçmiş, tüm antremanlarını boğazda yapmış. Biraz kendi çocukluğumu ona benzettim. Kendisiyle bu yaz boğazda seyir yapma imkanı buldum, ayrıca her fırsatta da anılarını dinlemeye gayret ediyorum.

         İstanbul Boğazı İki deniz arasında ki yükseklik farkından  ve Karadeniz de hakim rüzgarın sürekli poyraz olması; zaten lodos –poyraz doğrultusunda olan boğazı doğal bir nehir haline getirmektedir. Zaten Boğazlar oluşmamış olsaydı Karadeniz çok daha yüksek bir iç deniz olacaktı.Eski devirlerde de öyleymiş zaten .Bunu bizim İnebolu’da deniz seviyesinden çok yükseklerde bulunan mapalardan ve çekek yerlerinden tahmin edebiliyoruz. Mevcut çayın bir fiyort olması ve deniz seviyesinden 300 metre yükseklere kadar gemilerin gidebilmiş olması da bir belirtidir.Zaten Karadeniz geçmiş dönemlerde olduğu gibi şimdi de  Dinyeper, Volga, Tuna gibi büyük nehirlerle çok ciddi beslenmektedir.

         Konumuza döner isek, İstanbul Boğazının Avrupa Yakası ,girinti ve çıkıntı fazlalığından dolayı, Anadolu Yakasından çok daha uzundur. Yükseklik farkından dolayı oluşan hakim Poyraz etkili akıntı  bu girinti çıkıntılarda yani koy ve burunlarda ters akıntılar yapmaktadır. Hatta bazı yerlerde gözle görülen girdaplar oluşturmaktadır.

         Orkoz ise  güçlü lodos ve güneyli havalardan sonra boğazda oluşan ters akıntıdır.Gerek bilimsel çalışmalarda gerekse deneyim aktaran denizciler tarafından bir çok yerde anlatılmış, yazılmış, çizilmiştir. Zaten barınak ve limanları incelediğimizde poyrazda sular çekilir, lodosta ise ciddi oranda şişer . Benim gözlemlediğim, en düşük haliyle en yüksek hali arasında 1 metre civarı yükseklik farkı olduğudur.Hatta Büyükçekmece Mimarsinan Barınakta 1,20 metre ölçmüştüm. 2014 kışındaki büyük lodos havasında normalde iskeleden aşağıya inerek bindiğim kayığa tırmanarak çıkmıştım.Bu yüzden merak edip su seviyesine bir çizgi çekmiştim. Bir keresinde de aşırı poyrazdan sular öyle bir çekildi ki kayıklar salmalara oturdu ve merak ettim mesafeyi ölçmüştüm.

         İşte bu lodosun uyguladığı basınç ve sulardaki yükselme boğazın ters akıntısı olan orkozun oluşmasını sağlıyor. Rüzgarla birlikte şiddetini arttırdıkça boğaz trafiğine olumsuz etkisi bile olabilmektedir.Ama iyi yönü ise yukarı tırmanmakta zorlanan küçük motorlu yada motorsuz tekneler için bulunmaz nimettir.

         Yazılarımda alıntı yapmayı pek sevmem aslında ama bu konu da başka bir blog da karşılaştığım ve eski bir balıkçı olduğunu tahmin ettiğim Muharrem Kaptanın yazısına bayıldım. Burada paylaşmak istedim. Benim dinlediklerimi ve anlatmaya çalıştığımı çok da güzel anlatmış. Buyurunuz;

“

Muharrem Kaptan yazıyor
    İnsanların seyrine doyamadığı Boğaz’ın suları hakkında ne kadar bilgimiz var?
Ben size tecrübelerime dayanarak akıntıları orkozu anlatmak istiyorum.
 İstanbul boğazında üst akıntıları Karadeniz’den Marmara’ya doğrudur. Kuzeyli rüzgârlarda artar veya azalır ama Karadeniz’de Poyraz rüzgârı sertse en yüksek hıza çıkar. Kuzeyden  Güney’e akan akıntı en yüksek hıza Rumelihisarı Emirgan arası (şeytan akıntısı) Kandilli, Arnavutköy (akıntı burnu) ve Sarayburnu’nda ulaşır. Boyu iki yüz metrenin üstünde su kesimi on metreden fazla olan gemiler, Kandilli burnunu dönerken hem kuzeyden gelen üst akıntısı hem de Güney’den gelen dip akıntısından etkilenir ve dönüşte dikkatli olmassa tehlikeli duruma düşerek ters trafiğe sürüklenirler.
Kuzey’den Güney’e akan üst akıntısı ne kadar hız arttırırsa Güney’den Kuzey’e akan dip akıntısı da o nispette hızını arttırır. Balıkçılık dilinde bu dip akıntısına KANAL denir. Ayrıca koylarda Kuzey’e doğru akan hafif hızdaki akıntıya da ANAFOR denir. Bu anafor akıntısı Yeniköy burnundan Emirgan’ a kadar en geniş alanı kaplar. Özellikle Güney’e inen yüklü gemiler için dikkat gerektirir. İstanbul boğazında en çok geminin Yeniköy İstinye arasında oturmasının sebebi bu anafor akıntısıdır.
Güneyli rüzgârların uzun süre esmesi ile üst akıntı tersine Kuzey’ e doğru akar. Buna ORKOZ denir. Orkoz akıntısında Boğaz’da gemi kullanmak çok zorlaşır ve azami dikkat ister. Orkoz akıntısı en fazla Garipçe’yle  Büyük Liman arasına kadar çıkabilmiştir.
     Kuzeye doğru uzanan kanal İstanbul Boğazı’nın açığında iki kola ayrılır. Bir kol doğruca Boğaz açığından derin sulara karışır. Bir kol da Batı’ya dönerek Podima’ya kadar gider ve orada da iki kola ayrılır ve Bulgaristan’ın Burgaz Körfezinde biter. Oralara serdiğimiz kalkan balığı ağlarına, kanal akıntısıyla sürüklenen gazeteler, yoğurt kapları vs. takılırdı.
      1980 ihtilâline kadar İstanbul Boğaz trafiği akıntıdan faydalanmak için tersti. Karadeniz’den gelen bir gemi boğaza Rumeli taraftan giriş yapar, Umur yeri ile Yeniköy arasında Anadolu yakasına geçer, sonra tekrar Ortaköy ile Kızkulesi arasından tekrar Rumeli sahiline geçerdi. İhtilalden sonra bu trafik değiştirilip hep sancak seyrine geçildi.
Eskilere göre makineli gemilerin olmadığı zamanlarda gemilerin Boğaz’dan çıkabilmesi için Rumeli sahilinde akıntının çok olduğu yerlerde sahilde birileri bekler, gemi yaklaşınca atılan halatla çekerek gemiye yardım ederlermiş. Bir diğer usulse şimdi can kurtarma filikalarında kullanılan bir tarafı geniş, diğer tarafı çok dar (koni şeklinde) sürüklendikçe filikanın başını  dalgalara çeviren deniz demirine benzeyen küfeler kullanılırmış. Dip akıntısına kapılan bu küfeler gemiyi de Kuzeye doğru çekermiş. Akla öyle şey olur mu çekebilir mi sorusu gelebilir. Benim dip ağcılığı yaptığım zamanlarda uskumru ağını Poyrazköy’ün oradan sererdik, ağ dibe inince dip akıntısıyla Kuzey’e doğru çıkar, bizi de peşinden sürüklerdi.Çok kısa bir zamanda Anadolufeneri’ni geçerdik. Buna da  tek başlı yeldirme derdik.
     Şimdi balıkçı teknelerinde Dopler diye bir cihaz var ve istediğin derinlikteki akıntıyı, yönünü ve hızını gösteriyor. Böyle cihazlar olduğu içinde ağlarını daha emniyetli bir şekilde kullanabiliyorlar.

Alıntı Yapılan Kaynak

punto-punto.blogspot.com.tr/2011/12/bogaz-akintilari-ve-orkoz.html

“

Yakamoz

Seyir Notlarından
Sabah güzel bir rüzgarla yola çıktım.

Limandan ayrıldıktan bir süre sonra arkamda bir yelkenlinin belirdiğini gördüm. Gittikçe yaklaşıyordu.

Şaşırdım kaldım. Sanal ortamda tanıştığım Tufan Kaptan etiyle kemiğiyle karşımdaydı. Merhabalaşıp tanıştıktan sonra bana kahve ikram etti, yardıma gereksinimimin olup olmadığını sordu, kısa bir süre sohbet ettik ve sonrasında ayrılıp kendi rotamızda seyre devam ettik. Bu karşılaşma beni ayrıca mutlu etti. Denizcilik ortamında arkadaşlığın bir başka olduğu belliydi.

Bir süre seyre devam ettim ancak rüzgar bir çok seyrimde olduğu gibi yine kesildi. Sonrasında hafif lodosa döndü. Bende iskotayı bıraktım. Kıyıya yaklaşınca çapa attım. Uzanıp dinlenmeye başladım. Bu arada rüzgar tamamen kesilmişti. Neyse ki yaklaşık bir saat sonra rüzgar yeniden başladı. Demir aldım, pupadan gelen rğzgarla dalgaların üstünde botumla sörf yapmaya başladım.

Uzaklarda bir tekne belirdi. Zaten pruvamın gösterdiği yöndeydi. Ben ona yaklaşınca o da bana doğru hareket etti. Amatör bir balıkçıydı. Alıştığım üzere yardıma gereksinimimim olup olmadığını sordu. Kısa sürelik bir sohbetten sonra nezaketi için teşekkür edip ondan ayrıldım.

Seyir çok güzel geçse de güneş batmak üzereydi. Karayla olan bağlantımı kaybetmeksizin seyre devam ettim. Akşam olup da hava tamamen karardıktan sonra yine o muhteşem yakamozlarımla buluştum.

“Ne kadar muhteşem canlılar” diye içimden geçirdim. Botun kendilerine çarptığı her sefer ışık saçıyorlar, Rüzgarda savrulan uzun saçlar gibi gözü son derece okşayan ışık oyunları oluşturuyorlardı. Diğer yanda hafifçe kırılan dalgaların oluşturduğu köpüklerde ışık saçan yakamozlar doğal bir havai fişek gösterisi yapıyorlardı. Akşamları aysız seyir yapmak için bu güzellikler yeterli sebeplerdi.

Sahil şeridini izleyerek limana vardım. Karanlıkta elimde fener botumu bağlayacak yer arasam da bulamayınca liman içinde demir attım.

YAŞLI GEMİCİ

Bugün pazar. Eğer pc başında yada tabletinizde "sörf" yapıyorsanız, pazar gününün tembelliğine sizde yakalanmış, ya evinizde yada teknenizin havuzluğunda, birkaç günlük pastırma yazının, sıcacık, insanın içine işleyen güneşinde kemiklerinizi ısıtıyorsunuzdur.
O zaman bu tembellek saatini şöyle değerlendirelim. Bir kitap hakkında düşünelim.
Samuel Taylor Coleridge'in yazdığı " Yaşlı Gemici" kitabı.
Şavkar Altınel'in dilimize çevirdiği, kitap hakkında güzel bir derleme hazırlayan Eren Arcan'da yorumları ile, kitap sayfalarından küçük dörtlükler eklediğim bu kitap değerlendirmesini okuyarak boş zamanımızı daha kaliteli kılalım.  

İyi okumalar efendim ;

Aydınlanma felsefesine bir tepki olarak gelişen romantizm, Aydınlanmanın mantık düzenine karşı, duygusallığı ön plana alan bir akım olarak ortaya çıkmıştır.  Romantik akım bir tepki olarak aydınlanmaya karşı olarak yapılanmasına rağmen temelde aydınlanmanın mantık düzenine sıkı sıkıya bağlıdır.  Yani romantikleri “aydınlanmanın başkaldıran çocukları” olarak tanımlayabiliriz.  Romantikler, aydınlanmanın, bilginin temelinin deneye dayandığını öngören ampirik yaklaşımı ve mantıksal aydınlanmacı düşünce tarzını önce kabul etmişler, ama daha sonra bu yaklaşımlarından uzaklaşmışlardır
.
Romantik dönem, yazılı basımın katlanarak büyüdüğü bir dönemde  kabaca 1798-1832 yılları arasında yer alır.  Romantik akım, sıradanlığın içinde sıradışını, acı ile hazzın birleşimini, doğanın sonsuzluğunu ve yüceliğini, tabiatın saygınlığını aramak üzere yola çıkmıştı. Romantik Alman ressamı Caspar David Friedrich’in “Meşe Ormanındaki Manastır” adlı tablosu romantik ögelerle yüklüdür.   Tablodaki mistik hava manastırdan ya da mezar taşlarından çok günbatımının ve devasa ağaçların görkeminden gelmektedir.  İnsanı huşu içinde bırakan, ve yalnızlık duygusunu vurgulayan yapısı ve doğal ve ruhsal arasındaki dengeyi koruması ile Romantik akıma iyi bir örnektir.
Edebiyatta romantik eserin tipik bir örneği, kahramanın araftan yola çıkarak, genellkle büyülü ya da ruhsal deneyimlerle,  masumiyetten, hüzünlü bir bilgeliğe aldığı yoldur.  Deneyim kişiseldir.  Romantiklerden önce herşeye tepeden bakan, didaktik bir anlatıcı varken, Romantiklerle birlikte daha öznel olan “ben” anlatıcı edebiyata girmiştir.  Romantikler aydınlanmanın gözlem ve deneyim temelli görüşünü benimseyerek, anlatıcının kişisel tecrübelerine önem vermişlerdir.
Romantik şairler William Blake, William Wordsworth, Samuel Taylor Coleridge, Lord Byron, Percy Bysshe Shelley: romantik müzisyenler arasında Ludwig von Beethoven and Franz Peter Schubert: romantik ressamlar arasında Caspar David Friedrich ve Joseph Turner, ve yine William Blake’I sayabiliriz.
Coleridge “Yaşlı Gemici” şiirine Burnet’tin latince bir alıntıyla başlar.
  
“Evrende görünmeyen varlıkların sayısının görünenden daha fazla olduğuna inanmakta güçlük çekmiyorum.  Ama bunların familyalarını bize kim söyleyebilir?  Ve her birinin önem derecesini, diğerlerine benzeyen ve onlardan farklı yanlarını ve işlevlerini kimden öğrenebiliriz?  Ne yaparlar?  Nerede yaşarlar?  İnsan aklı her zaman bu konularda bilgi edinmeye çalışmış ama edinememiştir.  Gene de bazen düşüncelerimizde bir resme bakar gibi daha büyük, daha iyi bir dünyaya bakmanın yararlı olduğunu inkâr edemem.  Bunu yapmayacak olursak, akıllarımız günlük hayatın sıradan konularına alışıp fazlasıyla büzülebilir ve yalnızca tümüyle önemsiz düşüncelere gömülebilir.  Ama bir yandan da gerçek konusunda dikkatli olmalı, ölçüyü kaçırmamalı, kesin olanı olmayandan, gündüzü geceden ayıredebilmeliyiz.” (s17)

Burnet dünyada ruhlar, hayaletler, melekler gibi görünmeyen varlıkların bulunduğuna, fakat onları göremediğimizi, nasıl yaşadıklarını bilemediğimizi, insanoğlunun bu varlıklar hakkında hep bilgi edinmeye çalıştığını ama başarılı olamadığını söyler. Bu soyut varlıkları ancak zaman zaman algıladığımız için tanımlamak zor olmaktadır. Burnet, bu semavî ve ideal varlıkları anlamak için çaba göstermemizin gerekli olduğuna inanmasına rağmen, geçici ve hiç te mükemmel olmayan bu dünyada yine de ayaklarımızı yere sağlam basmamız gerektiğine söyler.
Yine Burnet’in alıntısını temel olarak alırsak  Coleridge’in  şiirinde, ruhsal ve dünyevi dünyaların iç içe geçtiğini görebiliriz.  Birinci bölümde, düğün konuğu, yaşlı denizci ile büyülenir ama aynı zamanda “dünyevî” düğün şenliklerine katılmak için can atmaktadır. Çünkü o, bu dünyaya aittir ama yaşlı denizci geçmişini sürekli yaşamakla lanetlendiği için bu dünyanın nimetlerinden yararlanamaz.
Şiirin adının İngilizcede “The Rime of the Ancient Mariner” olduğunu söylemiştik.  Buradaki rime sözcüğü hem (rhyme) kafiye, (yani bir anlamda da şiir ) diğer yandan da  maddelerin üstünü kaplayan buz kitlesi, buz, buzul anlamına gelmektedir.  Yine soyut ve somut bir arada işlenmektedir.  Yaşlı denizciyi nöbetler halinde  hikayesini anlatmaya sevkeden dehşet, denizcilerin buz ile karşılaşmaktan duyduğu dehşete paralel olarak görülebilir.

Türkçeye Şavkar Altinel tarafından “Yaşlı Gemici” olarak çevrilen Coleridge’in ünlü “The Rime of the Ancient Mariner” adlı baladı 1798 yılında dostu, şair Wordsworth ile bir ortak çalışma sonucu olarak “Lirik Baladlar” içinde yayımlandı.  Coleridge’in, şiirin ilk baskısında kullandığı arkaik dili,  romantik akımın uyaksız, gündelik dil kullanma  eğilimine aykırı idi.  Şiirin İngilizce adı “The Rime of the Ancient Mariner” dan yola çıkarsak, dilin eskiliğini daha iyi anlamış oluruz.  Rime sanıyorum artık gündelik dilde kullanılan bir sözcük değil.  Ancient Mariner için de Old Sailor kullanılabilirdi ancak Coleridge bu eski dilin kullanımının şiirine kadim bir hava, bir zaman dışılık ve bilgelik getireceğini savunuyordu.  Yaşlı Denizci’nin  daha sonraki basımında dilini sadeleştiren Coleridge, 1817 yılında şiirin arkaik havasını korumak amacı  şiirinin sol yanına bir açıklama sütunu ekleyerek şiirdeki bu tarihi havayı yeniden elde etmeyi ummuştu.  
Şiirin dili ve kafiye kullanımı romantik akımına ters olmakla birlikte, şiirdeki yaşlı gemicinin kişisel deneyimi, doğa ve doğaüstü varlıklarla büyülenme olgusu, akımın ana  ögeleri arasındadır.  Coleridge, yine romantik akıma paralel olarak, şiirinde, doğanın görkemini, insanın doğa karşısındaki küçüklüğünü ve kırılganlığını, doğanın tanrısallığı karşısında insanın cüceliğini anlatmıştır.  Şiirinde yaşlı gemiciyi okyanusta yapayalnız bırakarak doğa karşısında insanın küçüklüğünü ve çaresizliğini dile getirmiştir.

Coleridge Yaşlı Gemici şiiri ile gündelik hayata birkaç deyim kazandırmıştır.  İnsanın tepesinde dönüp duran, onu  rahat bırakmayan sorun olarak  “Albatros”  dile yerleşmiş. “Su, su nereye baksan su, ama içecek tek damla yok” dizeleri ile de insanın imkanlarla çevrili olmasına rağmen bu imkanlardan yararlanamadığını belirttiği durumlarda kullanılmaya başlamıştır.

Doğal Dünya : Fiziksel Dünya

Coleridge şiirinde tabiatın huşu uyandıran görkemi karşısında insanı cüceleştiren gücünü vurgulamıştır.  Yine 1817 yılında yan sütun olarak yaptığı eklentilerde ruhanî dünyanın doğal dünyayı kullandığı ve kontrol ettiği görüşü açıktır.  Zaman zaman tabiatın kendisi, bir karakter olarak, Yaşlı Gemici ile temasa geçer.  Yaşlı Gemici “kutsal hayvanı” yani albatrosu “konukseverlik kurallarını çiğneyerek” vurduğunda  tabiat öcünü alır.  (s55)
Deniz durulur, güneş yakar, okyanus çürür, sümüksü yaratıklar geminin etrafına dolar, cadı kazanı gibi ölüm ateşleri etrafı sarar.
    Su, su nereye baksan yalnızca su,
    Güverte tahtaları çekti zamanla
    Su su nereye baksan yalnızca su,
    Ama hiç bir yerde yok içecek bir damla
    Ve İnanılmaz bir şey oldu, Tanrım ¡
    Denizin ta kendisi çürüdü.
    Ve sümük gibi olmuş sularda
    Sümüklü yaratıklar sürünüp yürüdü ¡
    Kaykılıp yatarak, doğrulup kalkarak;
    Dansetti gece ölüm ateşleri
    Ve mavi, yeşil, beyaz yandı sular
    Kaynayan bir cadı kazanı gibi. (s59)
     Yaşlı Gemici sümüksü varlıklara sevgi ile baktığında,  yani bir anlamda doğaya saygı gösterdiğinde cezası hafifler, yağmur yağar, bir fırtına patlak verir.  kocaman bir buluttan ateş akar.  Tanrı ya da bir pagan ilahı, Yaşlı Gemiciyi cezalandırmak veya dinsel bir saygı uyandırmak üzere harekete geçer.
Kitabın sonunda Yaşlı Gemici ruhâni dünya ile uyum içinde olabilmek için  doğaya, yani gerçek dünyaya saygı duyulması gerektiğini söyler.  Çünkü Tanrıya saygı duymak onun yaratıklarına saygı duymak ile mümkündür.  Yaşlı Gemici bu nedenle kitabın sonunda ortaya çıkan Keşişin  hem dua ederek hem de doğa ile bir uyum içinde yaşayarak bir örnek oluşturmasını yüceltir.  Yaşlı Gemicinin düğün konuğuna son nasihatı da ruhanî, “daha büyük ve daha iyi bir dünya” ya ulaşabilmenin, dünyevî değerleri “gündelik hayatın önemsiz şeylerini” değerlendirmekle mümkün olabileceğidir.

Ruhanî Dünya : Metafizik

Yaşlı  Gemici” şiiri doğal, fiziksel –kara, deniz, okyanus – bir ortamda geçmektedir.  Ancak şiir insanın ruhanî, metafiziksel dünya ile olan ilişkisini anlatan bir alegori olarak görülmektedir.  Burnet, Ademden bu yana insanın şeyleri sınıflandırma itkisi olduğunu söyler.  Bir görüşe göre, Yaşlı Gemici,sanki  “Bir Hıristiyan ruh” olarak gelen ve Tanrı kuluymuş gibi selamlanan albatrosun, manevî değil, ölümlü bir yaratık olduğunu  kanıtlamak için onu merakından öldürmüştür.  Her doğal yaratık gibi albatros ta ruhanî dünyaya derinden bağlıdır işte bu noktada yaşlı denizcinin çilesi başlar.  Ruhanî dünya doğal dünya aracılığı ile yani yelkenleri dolduracak rüzgâr bulunmayışı, uçsuz bucaksız okyanus, güneş, susuzluk ile gemiciyi ve denizci arkadaşlarını cezalandırmaktadır.  Ölüler canlanarak  gözleriyle yaşlı denizciyi lanetlerken bedenleri güclü bir ruh tarafından ele geçirilir.
Şiir boyunca Yaşlı Gemici birkaç defa ruhları algılar.  Ancak ruhlar gemici hakkında kendi aralarında konuşurlar ama doğrudan gemici ile temasa geçmezler. 
Ölüm ve Canlı Ölümü içinde taşıyan hayalet gemi yanaştığında Yaşlı Gemici onların zar atarken kaderi üzerine yaptıkları pazarlıkları duyar.  Kıyıya yanaştıklarında cesetlerin üzerinde titreşen ruhlar gemici ile konuşmazlar ama gemiyi selâmete çıkarırlar.
Bütün bu süreçte ruhların gerçek mi yoksa gemicinin hayal mahsulü mü olduğunu bilemeyiz.  Hem yaşlı Gemici hem de okur olarak bizler, ölümlü yaratıklar olduğumuz için, manevî  yaratıkların varlığı konusunda kanıtlar ararız.
Coleridge’in ruhsal dünyası dinsel ve fantastik arasında dengelenir.   Yaşlı Gemici su yılanlarını kutsadığında dualarına karşılık bulur ve susuzluğu biter.  Yeryüzü nimetlerini yücelten ve insanın öbür dünyaya olan saygısının kaybolmasına neden olan toplum insanın ruhsal dünya ile ilişkisinin kesilmesine sebep olur.  Bu nedenle şiirdeki düğün şöleni insanın kutsaldan ne kadar uzak olduğunu simgelemektedir.  Öte yandan, örneğin toplu halde edilen dua, insanı ulvî olana daha yaklaştırmaktadır.

Eşik

Bir durumdan başka bir duruma, bir âlemden başka bir âleme geçmekte olan kişinin, arada, ortada,  eşikte olma konumu.  Somut, bir ormandan bir düzlüğe geçiş veya bir sanatçı için gerçekten, düşselin mucizelerine geçiş olarak nitelendirilebilir. Coleridge, Wodsworth, Keats gibi romantik şairler ruhanî olanı deneyimleyebilmek için eşik nosyonuna çok önem vermişlerdir.   Bu nedenle, bu şairler, özellikle Coleridge,  uyuşturucunun verdiği üfori ile  ilişkilendirilirler.  Alanlar ya da durumların eşiğinde olan insanlar için haz ve acı girift bir şekilde iç içe geçmiştir.
Romantik şairler şiirlerinde, eşik alanına giren anlatıcının deneyimleri sonucunda geri dönülmez şekilde değiştiklerini anlatırlar. Romantik eserin kendine güvenen kahramanı olay örgüsünün içinde şaşırtıcı bir alana girer ve bu alandan çabalarıyla daha bilge ama daha hüzünlü bir insan olarak çıkar.
Coleridge “Yaşlı Gemici” nin daha epigrafından başlayarak kitap boyunca ruhanî ve dünyevi alanlar ile ilgili hayranlığını  belirtmiştir.  Yani Burnet’in bu alanlara belli ve belirsiz, gündüz ve gece dediğini anımsayalım.
Yaşlı Gemici’de eşikler ürkütücü ve ızdırap vericidir.  Denizcilerin karşılaştığı ilk eşik ekvatordur.  İki yarımkürenin eşiğindeki ekvator Coleridge için ideal bir eşik sahnesi oluşturur.  Gemi ekvatoru geçer geçmez  sembolik eşiğe girer.  İngilizcede buz kristallerinin bir cisimin üzerinde yığılarak kümelenmesi anlamına gelen “Rime” eşik kavramını en iyi ifade eden olgulardan biridir.  Su tek formda değil, sıvı (su), katı (buz) ve gaz (sis) formlarında görülmektedir.  Gemi hala okyanusta olmasına rağmen devasa aysberglerle çevrili olduğu için karada hissi uyandırmaktadır .  Harikulade güzel ama aynı zamanda ürkütücüdür.  Okyanusun eşiğinde olan buzdağı büyük bir güce sahiptir.  Ve güçlü bir ruh ta “rime” da ikamet etmektedir.
Albatrosu öldürmenin cezası olarak Yaşlı Gemici Canlı Ölüme mahkum edilir. Canlı Ölümün kendisi de bir araftır.  Ne canlı ne de ölü.  Yaşlı Gemici lanetin acısından geçici olsa bile biraz kurtulmak için artık hikâyesini durmadan insanlara baştan sona kadar anlatmak zorunda kalacaktır.  Artık ölümsüz olan bedeni onun hapishanesidir.  Ama bu “rime” deneyimi nedeniyle ızdırap çekmesine rağmen aynı deneyimden dolayı ruhanî ve ilâhi olanla yüzyüze gelmiştir.  Bu nedenle başına gelen lanet aynı zamanda bir nimete dönüşmüştür. Bu anlatı ile büyülenen ve sersemleyen keşiş, düğün konuğu ve diğerleri de eşikte olmanın deneyimini yaşamışlardır.
Coleridge şiirinde ahlakî temalar bulunmadığını söylemesine rağmen şiir dinsel temalarla yüklüdür.  Örneğin 7. bölümde, birlikte dua etmekten daha büyük coşku yoktur diye seslenir .
    Gitmek birlikte kiliseye
    Ve hep birlikte dua etmek
    Eğerken hepsi Rabbine baş,
    Her dede. Her bebe. Her arkadaş
    Her güzel kız, her genç erkek” (s169)

Yaşlı Gemici’nin albatrosu öldürmesi Tevrat ve İncildeki Adem ile Havva, Habil ile Kabil hikayelerindeki ihanet temalarıyla koşuttur.  Adem ile Havva gibi Tanrının kurallarına saygısızlık ederek, ona mesafeli olması gereken şeyleri  anlamaya kalkışarak günah işler.  Kabil gibi Tanrının bir yaratığını öldürerek onu kızdırır.  Yaşlı Gemici  Yahuda’nın bir arketipi olarak ta görülebilir. Yahuda gibi o da kutsal bir varlığı öldürür.  Pek çok okur albatrosu en sevilen varlık olması nedeniyle İsa olarak yorumlamaktadır.
Albatros günahının simgesi olarak Yaşlı Gemici’nin boynuna asılır .  Sonunda dua edebilmesine, ve yağmurun onu bir anlamda vaftiz etmesine rağmen ruhu kurtulmayacaktır.  Sonuç olarak Yaşlı Gemici Tanrının yüceliğini etrafındakilere anlatmak üzere var olan tuhaf bir peygamber gibidir. Şiir pek çok Hiristiyan motifi ile yüklüdür. Bütün yaratıklar, küçük olsun büyük olsun, sümüksü yılanlardan, albatrosa kadar  Tanrının eseri olduğu için sevilmelidir, sayılmalıdır.
    Ah, o mutlu canlılar !  Hangi dil
    Anlatabilirdi bu güzelliği gerçekten ?
    Kalbimden fışkırdı derin bir sevgi,
    Kutsadım onları fark etmeden :
    Merhamet etmişti ki koruyucu azızım,
    Kutsadım onları fark etmeden
Doğal dünyanın değerini anladığında Yaşlı Gemici dua edebilme yetisini yeniden kazanır.  Ve Albatros boynundan düşer.Artık çarmıhını boynunda taşımayacaktır.
    Ve dua edebildim o anda,
    Hafifledi boynum ansızın
    Sıyrılıp düşüverdi Albatros
    Ve kayboldu altında suların.
Mahpusluk :

Pek çok yönden Yaşlı Gemici bir mahpusluk ve dolayısıyla yalnızlık ve azap hikayesidir. Şiirin başında gemi bir macera ve eğlence aracıdır.  Ama Yaşlı Gemici albatrosu öldürdükten sonra gemi bir mapushaneye dönüşür.  Rüzgâr kalır, gemicilerin uygarlıkla ilişkileri kopar.  Susuzluk nedeniyle suskunlaşırlar ve birbirleriyle insani ilişkileri kalmaz.  Diğer gemiciler öldüğünde de gemi artık Yaşlı Gemici için tam bir hapishaneye dönüşür.  Daha da dramatik olan, ufukta görülen hayalet gemiyi kullananların, kudret simgesi olan güneşi bile hapsedecek kadar güçlü  olması.  Ruhlar yalnızca insanları değil, güneş sistemini de kontrol ettikleri için,  ruhanî dünyanın fiziksel dünyanın üzerindeki hakimiyeti vurgulanmaktadır.
    Ve parmaklıklar ardında kaldı hemen Güneş (Sana sığındık, yardımcımız ol, Meryem Ana !) Bakıyormuş gibi bir zindan penceresinden Baktı o büyük, yanan yüzüyle dünyaya. (s73)
Aynı zamanda doğal dünya da ayrı bir hapis yeteneğine sahiptir.  Denizciler ikinci bölümde buzdağlarının arasında mahpus kalırlar,  ta ki albatros gelip onları kurtarıncaya kadar.  Bu nedenle bazı yorumcular tarafından Albatros kurtarıcı İsa olarak,  Yaşlı Gemici de bir günahkâr arketipi olarak görülmüştür.  İsa’nın kullarını selâmete çıkardığı gibi albatros ta denizcileri selâmete çıkaracaktır.  Ancak Yaşlı Gemici bu kurtarılma şansını kaybederek limboda sonsuz Canlı Ölüme mahkûm edilecektir.  Günah işleyen her kul, İsa ile ilşkisini tahrip edecek ve cennete gitme şansını elde etmek için bir kefaret ödeyecektir.  İnsanların boyunlarına haç takmaları gibi günahını hatırlatmak için denizciler de Yaşlı Gemicinin boynuna albatrosu asarlar.
Kitabın sonunda gemideki mahpusluğundan kurtulan Gemici artık kendi bedeninin içindeki sonsuz hapse mahkûmdur.  Buzda (“Rime” da ) da hapsedilmiş, kıstırılmış gibi hikâyesini durmadan anlatacaktır.  Aynı zamanda gözlerindeki “kor ateşi” ile insanları onu dinlemeye mecbur ederek onları da esir almaktadır.
Coleridge Yaşlı Gemici’nin lanetini yan sütunda şöyle anlatır:
   
Yaşlı Gemici içten gelen bir şekilde Münzevi’ye yalvararak günah çıkartmak ister. Ama işlediği günaha karşılık yaşama cezasına çarptırılır.
    Dedim. “Çıkart günahımı, kutsal adam!”
    Haç çıkarttı geçirip elini yüzünden;
    Dedi “Söyle bana. Söyle hemen şimdi,
    Nesin. Ne biçim insansın sen?”
    Anında kavrayıverdı gövdemi
    Derin, dayanılmaz bir acı;
    Anlatmaya başladım hikâyemi
    Ve öyle dindi ancak o sancı.

İntikam

Yaşlı Gemici” şiiri Gemicinin içten gelen ani bir dürtüyle albatrosu öldürmesi sonucunda kitap boyunca ödediği  bedel nedeniyle bir intikam öyküsü olarak görülebilir.  Ruhanî dünya, albatrosun öcünü, Yaşlı Gemici ve arkadaşlarından fiziksel ve psikolojik işkencelerle almaktadır.  Ölüm eşiğinde hezeyan içinde olan denizciler etrafları çepeçevre su olduğu halde susuzluktan takatları kesilir, dudakları susuzluktan siyaha döner.
Denizciler kendileri masum oldukları halde neden Yaşlı Gemici gibi ruhların lanetine uğradılar?
Denizciler Yaşlı Gemici albatrosu öldürdüğünde onu suçlarlar, hatta albatrosu Gemici’nin boynuna asarlar ancak gemi düze çıkınca ona hak verip överler.  Böylece hepsi suça iştirak ettikleri için lanetlenirler.
Öfke ile harekete geçildiği için intikam kördür, ruhanî olsa bile.  Ama en ağır cezayı Yaşam-içinde-ölüm cezasına çarptırılan Yaşlı Gemici çekecektir.  Ölümsüz olan Münzevi  sevgili albatrosunun ölüm ızdırabını sonsuza de çekeceği için Yaşlı Gemici’yi de sonsuz hayata ve dolayısıyla sonsuz acıya mahkûm eder.  Yaşlı Gemici öyküsünü anlatırken bizi, insanların anlık budalalıkla, bencillikle ve doğal hayata saygısızlıkla yaptıkları hataların ağır, kalıcı sonuçları olabileceğine uyarıyor gibidir.

Bağışlanma

Beşinci bölümün sonuna doğru Gemici sanki bağışlanmıştır.  Uyuyabilmiş, yağmur sonunda yağmıştır.  Gemicinin çektiği müthiş susuzluk onun ahlakî yoksunluğunu sembolize etmektedir.  Bağışlanma da yağmurla birlikte gelmiştir.  Hiristiyan inancına göre yağmur, kulun İsa’nın bir hizmetkârı olduğunu anlaması ve tanrının yaratıklarına saygı göstermesi sonucunda vaftiz edilmesini sembolize etmektedir.
    Ortadan yarılmıştı kara bulut,
    Bir doruktan dökülen sulardan farksız,
    İniyordu yıldırımlar zikzagsız,
    Benziyordu dik ve geniş bir ırmağa.
Çevresinde halâ dehşet verici olaylar cereyan etmesine rağmen Gemici artık olaylardan korkmaz,  aksine huşû duyar.  Gemiciler uyanır.  Herşey şarkı söyler.
Ama hava durgun olduğu halde gemi süratle Ekvatora gelince olaylar yeniden başlar.  İki ses aralarında Yaşlı Gemiciyi tartışırlar.  Denizin altından gemiyi takip eden, Hiristiyan inacindan çok pagan bir inancı temsil eden ruh, Albatrosu çok sevdiği için onu öldüren Gemiciyi cezalandırmaktadır.  Konuşan iki sesin yoksa Burnet’ın dediği türden birer ruh mu olduğunu yoksa Yaşlı Gemici’nin bir hezayanı mı olduğunu bilemeyiz.  Bizler beşerî varlıklar olduğumuz için günahkârız ve Yaşlı Gemici’nin suçuna aynı derecede ortağız.  Ay gemiyi engin sularda uçursa, denizciler gökyüzüne uçsa bile lanet tekrar dönecek ve Yaşlı Gemici’nin yakasını bırakmayacaktır.
Altıncı bölümde hikâye genelde Yaşlı Gemicinin ağzından bir vaaz gibi anlatılmaktadır.  Münzevî, dümenci ve yamağı gemiye geldiğinde Yaşlı Gemici Münzevinin “albatrosun kanını yıkayarak” onu günahlarından arındırabileceğini düşünür.  

Hikâye Anlatmak :

Coleridge “Yaşlı Gemici” şiiriyle yalnızca denizcinin anlattığı öyküye değil, aynı zamanda hikâye anlatmanın kendisine de dikkatimizi çekmek istemektedir.  Şiir büyük oranda Yaşlı Gemicinin ağzından aktarıldığı için, o konuşmadığı anlarda öykü kesintiye uğruyor gibidir.   Biz yalnız Coleridge’ın değil aynı zamanda Yaşlı Gemici’nin de izleyicisiyiz.  Anlatıcının onu dinleyenlere verdiği ahlâki  mesajlar aynı zamanda bizlere de verilmiştir.  Hikâyede öykü anlatımı,  düğün konuğu ve dolaylı olarak bizleri tatlı hayatın baştan çıkarıcılığından caydırarak, doğal ve ruhanî bir  hayata doğru yönlendirilmemizi sağlamak amacını gütmektedir.
Şiir, aynı zamanda şairin yazma uğraşının bir alegorisi olarak ta görülebilir.
    Gece gibi ülkeden ülkeye geçerim; Yüzünü gördüğüm anda anlarım, Beni dinleyecek kimseyi tanırım; Ve hikaye hemen ona öğretilir. (teach) (s161 – teach kelimesi çeviride anlatılır olarak kullanılmış.)
Bu şekilde Coleridge, okuyucuya bilgelik telkin eden Yaşlı Gemici ile kendisi arasında paralellik kurmaktadır.  Coleridge bütün yazarların Yaşlı Gemici gibi öykülerini anlatma saplantısı içinde olduklarını ima etmektedir.  Bu tanrı vergisi yetenek aynı zamanda bir lanettir de.  Yazı yazmanın hazzı çekilen cefa ile gölgelenmektedir.  Toptaş’ın “Bin Hüzünlü Haz” zı gibi.Bu açıdan bakıldığında yazar kendi, ya da başkalarının mutluluğu için değil, acı dolu bir itkiyi doyurmak için yazmaktadır.  Yazarın görevleri arasında aynı kaderi paylaşmamak için başkalarını bilgilendirmek te vardır.
    O gün bugündür, beklenmedik bir anda
    Başlar gene o büyük acı bende
    Ve anlatana dek bu korkunç hikayeyi
    Yanıp tutuşur yüreğim içimde. (s157)
Yaşlı Gemici’nin yaşam ile ölüm arasında arafta kalması, yazarın hayal gücünün, “öyküsü anlatılıncaya kadar” boşlukta  asılı kalması arasında parallellik görülmektedir.  Yaşlı Gemici de yazar kadar düşgücünün esiridir.  Öykülerini anlatmak onlar için panzehirdir.  Öykülerini anlattıktan hemen sonra hikâyelerini yeniden anlatmak için müthiş bir dürtü duyacaklardır.  Yaşlı Gemici, Düğün konuğuna, ertesi güne yeni bir insan olarak başlama ilhamı verecektir. 
    Böyle deyip kor gözlü gemici Gitmişti kır sakalıyle oradan.
    Düğün Konuğu da girmeyip içeri
    Geri döndü güveyin kapısından.
    Uzaklaştı sessizce ağır ağır,
    Kendini vurgun yemiş gibi duyarak
    Ve açtı gözlerini ertesi sabah
    Daha hüzünlü ve bilge biri olarak.
Yaşlı Gemici, onu mahvetmeyen ama yine de devamlı işkence eden, kendi yeteneğinin sürekli bir kurbanı olacaktır.
Son söz olarak Coleridge Yaşlı Gemici aracılığı ile  Düğün konuğuna şöyle öğüt verir.
    Elveda Düğün Konuğu, elveda,
    Ama isterim şuna inanmanı:
    İyi dua eder o kişi ki sever
    Hem insanı, hem kuşu, hem hayvanı.

    En iyi dua eden sevendir en yürekten
    Büyük, küçük, tümünü canlıların
    Çünkü bizi de seven sevgili Tanrı
    Yaratmıştır ve sever hepsini onların.

Tanrının yaratıklarına saygı gösteren kişi tanrıya yaklaşacaktır.  Coleridge Yaşlı Gemici’nin “tuhaf bir anlatım yeteneği” ve  “öğretmek” sözcüklerini  kullanmaktadır.  Böylece anlatıcı ile kendisi ve diğer yazarlar arasında bir parallellik kurmaktadır.  Öykü anlatıcıları bilgeliklerini başkalarına taşıyan insanlardır.  Tanrı vergisi yetenekleri aynı zamanda lanetleridir de.    Yaşlı Gemici’nin azap verici arafta dengesini bulmaya çalışması, yazarın gerçekle düşgücü arasındaki eşikte yolunu bulması ile koşutlandırılmaktadır.  Şair insanları bir düğün töreninden  alakoyacak kadar güçlüdür.  Dinleyenlerini değiştirme yetisine sahiptir.  Azap veren ama hiçbir zaman yazarı mahvetmeyen bir hüner.

Kitaptan alıntılar ;

“(…)
‘Tanrı kurtarsın seni, Yaşlı Gemici!
Nen var? Ne titretiyor her yanını?’
‘Kaptım oklu tüfeği, çektim hemen tetiği,
Aldım ALBATROSUN canını.
(Yaşlı Gemici onlara uğur getiren kutsal kuşu konukseverlik kurallarını çiğneyip öldürür.) (s. 47)
(…)
Korkunç bir şey yapmıştım herkese göre,
Başımıza bir gelecek vardı.
Dediler, açık şu: Öldürdün o kuşu,
Estiren bu hayırlı rüzgarı.
Alçak, nasıl ettin, o kuşu katlettin,
Estiren bu hayırlı rüzgarı? (s.51)
Ne kızıl, ne de sisli, Tanrı’nın başı gibi
Görkemle çıkınca Güneş ama denizden,
Dediler, açık şu: Öldürmeliymiş o kuşu,
Bize yalnızca bulut ve sis getiren.
Nasıl iyi ettin, o kuşu yok ettin,
Bize yalnızca bulut ve sis getiren!
(…)
Birden rüzgar dindi, tüm yelkenler indi,
yoğun bir hüzün çöktü her şeye,
Ağırlığı hissettik, rastgele sözler ettik
Sırf denizin sessizliği bozulsun diye.
Cehennem sıcağında bakır gökte
Duruyordu kan rengi olmuş Güneş
Öğle vakti tam tepesinde direğin;
Öyle ufalmış ki boyu Ayla eş.
Günler günleri izledi böyle,
Durduk orada hiç kıpırdamadan
Ressam elinden çıkmış bir gemi gibi,
Ressam elinden çıkmış denizde duran.
(Ama sisdağılınca kuşun öldürülmesinin iyi bir şey olduğunu söyler ve böylelikle de Gemicinin suçuna ortak olurlar.
Rüzgar devam eder, gemi Pasifik Okyanusu’na girer ve Ekvator’a varana kadar kuzeye ilerler.
Birden rüzgar dinip gemi hareketsiz kalır.) (s. 55)

Ve bazıları emindi gördüğünden
Başımıza bunları açan ruhu düşünde:
Gelmişti o sis ve buz diyarından
Peşimize düşüp dokuz kulaç derinde.
Ve her dil o kuraklık yüzünden
Kurumuştu ta köküne kadar:
Daha imkansız olmazdı konuşmak
Tıkasaydı boğazımızı kurumlar.
Ah işte baktı yüzüme nefretle
Gemideki herkes, genç olsun, yaşlı olsun;
Sövüp birlikte bana astılar boynuma
Haç yerine ölüsünü Albatros’un.
(Bu gezegenin görünmeyen sakinlerinden biri olan bir Ruh onları takip etmiştir. Ne bir ölünün ruhu ne de bir melek olan bu varlıklar hakkında alim Yahudi Josephus’un ve Konstantinapollü Platonist Michael Psellus’un yapıtlarından bilgi edinilebilir. Çok sayıdadırlar ve bulunmadıkları iklim ya da ortam yoktur. Arkadaşları, çektikleri acı içinde bütün suçu yaşlı Gemiciye atmaya hazırdırlar; bunu göstermek için de boynuna ölü deniz kuşunu asarlar.) (s. 63)

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Bitkin günler geçirdik hep birlikte.
Her boğaz kurumuş, her göz donuk.
Bitkin günler geçirdik, bitkin günler!
Her bitkin göz nasıl da öyle donuk!
(…)
(Yaşlı Gemici’nin gözüne uzaklarda bir işaret görünür.) (s. 67)
(…)
(…)
Kaldık o kuraklıkta sesimiz çıkmadan.
Isırıp kolumu emdim oradan kan,
Haykırdım ‘Gemi geliyor!’ diye.
(Yaklaştığında, Gemici bu geleni gemiye benzetir ve büyük bir fidye ödeyerek konuşma gücünü susuzluğun elinden kurtarır.) (s. 69)
(…)
(…)
Ve tek tayfası o Kadın mı acaba?
Bir de ÖLÜM mü var yoksa yanında?
ÖLÜM mü yoksa o kadının eşi?
Kadının ağzı kızıl, duruşu serbestti,
Saçlarının sarısı farksızdı altından,
Cüzam beyazıydı bembeyaz teni:
CANLI ÖLÜM denen o Kabustu belli,
İnsanların kanını donduran.
(Ve kaburgaları, batmakta olan Güneşin önünde yükselen parmaklıklar gibi durur. İskelet gemide Hayalet Kadınla onun Ölüm Yoldaşından başka kimse yoktur.
Mürettebat da gemiye uygundur!) (s. 73)
(…)
Yalnızdım, yalnızdım, yapayalnızdım
Uçsuz bucaksız denizde
Ve işkence içindeki ruhuma
Merhamet etmedi çıkmadı bir azis de.
(Ama yaşlı Gemici, gövdesinin hayatta olduğunu açıklar ve suçunun korkunç cezasını anlatmaya başlar.) (s. 81)
(…)
Baktım o çürüyen denize
Ve kaçırdım gözlerimi hemen;
Baktım çürüyen güverteye:
Başka bir şey yoktu ölülerden.

Göğe bakıp çalıştım dua etmeye;
Ama çıkmadan ağzımdan tek söz bile,
Kötü bir fısıltı gelip kulağıma
Kalbimi dönüştürdü çöle.

Gözlerimi kapatıp kapalı tuttum;
Birer nabız gibi atıyorlardı:
Gökyüzü ve deniz, deniz ve gökyüzü
Bitap düşürmüştü her iki gözü;
Çevremde de ölüler yatıyorlardı.

(Ve onca insan ölmüşken yaşıyor olmalarını kıskanır.) (s. 85)
(…)
Ah o mutlu canlılar! Hangi dil
Anlatabilirdi bu güzelliği gerçekten?
Kalbimden fışkırdı derin bir sevgi,
Kutsadım onları fark etmeden:
Merhamet etmişti ki koruyucu azizim,
Kutsadım onları fark etmeden.

Ve dua edebildim o anda,
Hafifledi boynum ansızın
Sıyrılıp düşüverdi Albatros
Ve kayboldu altında suların.

(Güzelliklerinin ve mutluluklarının farkına varır.
Ve kalbinin derinliklerinde onları kutsar.
Büyü çözülmeye başlar.) (s. 97)

BEŞİNCİ BÖLÜM

Uyku tatlı, okşayıcı bir şeydir,
Yoktur dünyada onu sevmeyen:
Yüce Meryem Ana, şükürler olsun ona,
Bir uyku yolladı Cennet’ten bana,
Ruhuma sızıp her şeyi örtüveren.

Günlerdir bir sıra hantal kova
Güvertede durmuştu bekleyerek su:
Rüyamda çiyle dolmuş gördüm onları,
Uyandığımda da yağmur yağıyordu.
(Meryem Ana’nın inayetiyle yaşlı Gemici yağmura kavuşur.) (s. 101)
(…)
‘Çarmıhta ölen İsa aşkına,’
Diyordu birisi, ‘bu mu o adam,
Bir dokunuşuyla o zalim okuyla
Acımadan zararsız Albatrosu vuran?

Günlerini tek başına geçiren ruh
O diyarda sis ve karlarıyla,
Seviyordu o kuşu, seven bu adamaı,
Kendisini öldüren okuyla.’

Daha yumuşaktı sesi ötekinin
Yumuşacıktı özsuyu gibi:
Dedi, ‘Ceza çekti bu adam
Ve daha da ceva var çekeceği.’
(Kutuptan Gelen Ruhun yoldaşları olup çevremizdeki havada yaşayan iki şeytan o Ruha karşı işlenen suçla ilgilenir ve birbirlerine Kutuptan Gelen Ruhun nasıl yaşlı Gemiciye uzun ve ağır bir ceza verdiğini anlatırlar. Bu arada da Kutuptan Gelen Ruh güneye döner.) (s. 119)
(…)
(…)
Günah çıkartırım ona, diye düşündüm,
Yıkar benim için Albatrosun kanını. (s. 137)
(…)
Dedim, ‘Çıkart günahımı, kutsal adam!’
Haç çıkarttı geçirip elini yüzümden;
Dedi, ‘Söyle bana, söyle hemen şimdi,
Nesin? Ne biçim bir insansın sen?’

Anında kavrayıverdi gövdemi
Derin ve dayanılmaz bir acı;
Anlatmaya başladım hikayemi
Ve öyle dindi ancak o sancı.
(Yaşlı Gemici içten gelen bir şekilde Münzeviye yalvararak günah çıkartmak ister ve işlediği günaha karşılık yaşamak cezasına çarptırılır.) (s. 153)
O gün bugündür, beklenmedik bir anda
başlar gene o büyük acı bende
Ve anlatana dek bu korkunç hikayeyi
Yanıp tutuşur yüreğim içimde.
(Ardından da ömrü boyunca büyük bir acı onu sık sık ülkeden ülkeye gitmeye zorlar) (s. 157)
Gece gibi ülkeden ülkeye geçerim;
Garip bir söz gücüm vardır;
Yüzünü gördüğüm anda anlarım,
Beni dinleyecek kimseyi tanırım:
Bu hikaye hemen ona anlatılır. (s. 161)
(…)
Ah, Düğün Konuğu, bil ki ruhum
Yalnızdı uçsuz bucaksız bir denizde;
Öyle ıssız bir yerdi ki orası
Yoktu nerdeyse Tanrı bile
(…)
Elveda, Düğün Konuğu, elveda,
Ama isterim şuna inanmanı:
İyi dua ede o kişi ki sever
Hem insanı, hem kuşu, hayvanı.
(…)
(Ve başka insanlara örnek olup onlara Tanrı’nın yarattığı ve sevdiği her şeye saygı duymayı öğretir.) (s. 169)

Böyle deyip kor gözlü gemici
Gitmişti kır sakalıyla oradan,
Düğün Konuğu da girmeyip içeri
Geri döndü güveyin kapısından.

Uzaklaştı sessizce ağır ağır,
kendini vurgun yemiş gibi duyarak
Ve açtı gözlerini ertesi sabah
Daha hüzünlü ve bilge biri olarak. (s. 173)”

“(…) Kesin olarak emin olduğum tek şey şiirin sonundaki basmakalıp dindar mesajın temelde bir başka ‘alay’ olduğuydu. Her şey diz çöküp birlikte dua etmekle çözülebilecekse, Gemici neden hala yalnızdı ve işkence çekiyordu?
(…) Dünyanın yalnız alabildiğine güzel değil, aynı zamanda alabildiğine garip ve yabancı da olduğunun sessizce okura sezdirildiği bölümlere özellikle tutkundum:
Hava giderek soğudu çok;
Geçti yanımızdan, koca dağlar buzdan,
Öyle yeşildi ki zümrütten farkı yok
…
Rüzgar esti kıçtan, köpük uçtu baştan,
Karıştı ardımızda uazanan ize;
Durmadan yol aldık; ilk defa biz daldık
Çıt çıkmayan o koca denize (s. 180)
…
Kayalar parlıyordu, ve parlıyordu
Üstlerinde yükselen kilise de;
Rüzgar gülü kıpırdamdan duruyordu
Ay ışığının onu gömdüğü sessizlikte.

(…)(s. 181)
(…) Ama gene de sormak istiyorum: Ayın, yıldızların, her şeyin ‘anayurtlarında ve evlerinde’ oldukları evrende tek ve yabancı varlık olan, işlediği günah yüzünden bir daha yurduna temelli dönemeyip yersiz yurtsuz bir şekilde ‘gece gibi ülkeden ülkeye geçen’ ve ancak yaşadıklarını anlatarak bir ölçüde huzur bulabilen Gemici size başka birini hatırlatmadı mı? Hatırlatması gerekir çünkü o Gemici sizsiniz, hepimiziz. O gece odamda (s. 182) şiiri okurken, Colridge’in o büyük günahın insan olup bizi dünyadan ve hayattan ayıran bilince sahip olmak olduğunu söylediğini duymuştum. Dünyanın ne kadar güzel olduğunu görebilmemiz için gerekli olan o bilinç, aynı zamanda bütün yaratıklarla kardeş olduğumuzu unutmamıza yol açıp bizi dünyaya yabancı kılıyor ve hem onu, hem de bizi yaralıyordu. İşlenen günah verilen cezayla aynı şeydi. Ama gene de bilincimize sarılmak, gördüklerimizin güzelliğini ve garipliğini dile getiren ‘hikaye’mizi başkalarına anlatmak ya da onların hikayelerine kulak vermek zorundaydık; çözüm birlikte ibadet etmek değil, yalnız başımıza yazıp okumaktı.
(…)(s. 183)”


Kaynak : Dipnot Kitap

DENİZDE DURUM RAPORLAMASI

Denizde haberleşme ile ilgili yazıdan sonra önemli bir konu olan durum raporlamasını işlemezsek olmaz. Bir çok kişi bu durumu göz ardı edebilir ama yapılacak olan gözlem ve raporlama ile can - mal kayıplarının önüne geçebileceğimizi lütfen unutmayınız.
Sahil istasyonuna mesajınızın ulaşması ile yetkililer gerekli önlemi alacaklardır.

Denizde seyir halindeyken bazen beklenmedik cisimler veya durumlarla karşılaşılabiliriz. Bu tip durumlar direkt tehdit oluşturmayan ancak raporlanmaması halinde başka kişilere tehdit oluşturabilecek halledir. Aşağıdakilerle kısıtlı kalmamakla beraber birkaç örnek sıralayabiliriz:

1- Bir şamandıranın tonozundan kopmuş veya sürüklendiğini görmek,

2- Haritada olmaması gereken yerde,

a- Şamandıra olması

b- Batık olması

c- Kayalık olması

d- Balık çiftliği olması, gibi….

3- Bir fenerin çakarının yanmadığı veya yanlış yandığını görmek

4- Deniz mayınının başı boş sürüklendiğini görmek

5- Bir geminin sürüklendiğini görmek

6- Denizde liferaft, EPIRB, Sart gibi acil durumda kullanılan ekipmanları görmek

7- Haritada gözükenden farklı bir derinliği teknenizdeki echo sounder’da okumak

8- Yayını yapılan hava raporundan farklı bir hava durumunun gözlenmesi

gibi….

Bunlara benzer herhangi bir durum gözlemlememiz halinde yapacağımız ilk iş mevcut hale göre kendimizi emniyete almaktır. Şu sıralamaları takip edebiliriz:

1- Haritadan mevcut pozisyonumuzu kontrol edelim,

2- Sonrasında hem mevcut şartlar hem de haritadaki konumumuza istinaden teknemizi emniyete alalım. Gerekirse belirsiz duruma veya tehdite uygun gördüğümüz kadar açık bir mesafeden geçin.

3- Harita veya başka yardımcı yayınlarda gözlemlediğimiz durumun belirtilmediğine emin olalım. Özellikle harita üzerlerinde yapılması gereken harita düzeltmelerinin tarafımızca yapılmış ve güncel olduklarını kontrol edelim.

4- Bundan sonra yapılacak en iyi yöntem en yakın sahil istasyonuna ve çevredeki gemilere durumu raporlamaktır.

Birçok teknede sadece VHF mevcuttur, VHF’ten kanal 16 frekansından SECURITE yayını yapabiliriz.  VHF kanal 16’dan bizi VHF menzilinde sahil istasyonu var ise duyacaktır. Eğer mesaj alındığı teyidi sahil istasyonundan duyulmaz ise, VHF menzilindeki diğer gemiler SECURITE RELAY kodu ile mesajımızı sahil istasyonuna ve çevredeki diğer gemilere dağıtabilir.

 

Sevgi Saygı ve Selametle.

DENİZDE HABERLEŞME

Teknenizde VHF telsiz varsa, kullanmak için Kısa Mesafe Telsiz Operatörü (KMT) yeterlilik belgesi sahibi olmanız gerekir.

İlk kez telsiz alacak amatör denizciler: Önce ruhsat ücreti, ardından da yıllık kullanım ücretini ödeyeceklerdir.
12 kişi veya daha fazla yolcu taşıyan özel yatlarda VHF Telsiz bulundurulması zorunludur.

Telsizle Haberleşme

Telsizle yapılan haberleşmede kelimelerin hecelenmesi gerektiğinde; Bu işlem denizde kullanılan bayrakların ifade ettiği uluslararası veya ulusal harf kodlamalarıyla yapılır.
Örneğin;
MARTI yatının adını, telsizle kıyıya bildirirken, kodlama biçimimiz şu şekilde olmalı:
Mike – Alpha – Romeo – Tango – India (uluslarası kod)
Merih – Aydın – Reis – Turgut – İstif (ulusal kod)

 

 

 

 

 

*Telsizle haberleşme ile verilen bilgiler, amatör düzeyde olup, bir yatın telsiz sorumluluğunu almak, mutlaka GMDSS Telsiz kursuna gidilmeli ve telsiz ehliyetine sahip olunmalıdır. Bununla birlikte, sıkça kullanılan el VHF’leri (walkie-talkie) ile haberleşirken bile uyulması gereken kuralları bilmek, hem acil durumda güç durumdan kurtarabilir hem de yanlış bir şey yapmasını engelleyecektir.

Telsizle haberleşme, denizcilikte en çok kullanılan yöntemdir. Çoğunlukla VHF frekansı ile sinyal yollanarak haberleşme sağlanır. Yaklaşık 50 millik bir mesafe ile kurulan bağlantıya VHF görüşmesi diyebiliriz. Telsiz taşıyan tekneler hem alıcı hem de verici görevi yürütebilir. Bununla birlikte kıyıda kurulan istasyonlar da vardır. (marina, iskele vs...)

Telsiz ile iletişim halinde iken:
1) Gemi kaptanının veya telsiz operatörünün izni olmadan haberleşmek,
2) Teknedeki Telsiz-Telefon’un yetkisiz kişilerce kullanılması,
3) Yanıltıcı tehlike mesajları yayınlamak,
4) Kendi gemi adını veya çağrı işaretini vermeden başka bir istasyonu çağırmak,
5) Sahte gemi adı veya çağrı işareti kullanmak veya bunların yerine müsaade edilmeyen tanıtım sinyalleri kullanmak,
6) Tehlike, Aciliyet ve Emniyet haberleşme trafiği son bulmadan telsiz-telefon haberleşmesini kesmek veya kıyı ya da gemi istasyonunun haberleşme talebi sürdüğü halde haberleşmeyi bitirmek,
7) Olağan haberleşme amacıyla, daha önce kurulmuş bir iletişimi kesmek,
8) Gereksiz yayın yapmak veya benzer sinyaller göndermek,
9) Ahlaka aykırı, hakaret nitelikli mesajlar yayınlamak,
10) Müzik yayınlamak,
11) Rastlantı sonucu alınan bilgileri yayınlamak, haberleşme gizliliğini ihlal etmek,
12)Uluslararası VHF haberleşmesine tahsis edilmiş 55 kanalın dışında kanallarda haberleşmek
yasaktır.

HABERLEŞMECİLİKDE BAZI KISALTMALARIN ANLAMLARI 

 GMDSS : Global Maritime Distress and Safety (Küresel Deniz Tehlike ve Emniyet Sistemi)
1 Şubat 1992’ de başladı, 1 Şubat 1999’ da tüm yönleriyle devreye girdi.
DSC : Sayısal Seçmeli Çağrı
NBDP : Dar band doğrudan yazılımlı telgraf tekniği
EPIRB : Tehlike yerini işaretleyen telsiz vericisi (Radio Beacon)
SART : Arama ve kurtarma radar vericisi (Radar Transponder)
NAVTEX: Karadan gemi yönünde NBDP tekniği ile acil bilgilerin gönderilme sistemi
IN MARSAT : Uydular kanalıyla yapılacak haberleşmeyi organize eden kuruluş
COSPAS SARSAT : Kutupsal yörüngeli uydu sistemi
IMO : Uluslararası Denizcilik Örgütü
ITU : Uluslararası Telekom Birliği
SOLAS :   (Safety Of Life At Sea) Denizde Can Güvenliği Uluslararası Sözleşmesi 1974

GMDSS Sistemindeki tüm istasyonlarda hangi bölgede sefer yaparsa yapsın ortak özellikler şunlardır;
1. Birbirinden bağımsız en az iki haberleşme sistemi ile tehlike uyarısını (Distress) gemiden sahile gönderebilmek.
2. Gemiden gemiye tehlike uyarısı gönderebilmek ve gönderilen uyarı mesajını alabilmek.
3. Sahilden gemiye gönderilen tehlike uyarısını alabilmek.
4. Bilgileri gönderebilmek.
5. Yer belirleme (locating) sinyalleri gönderebilirle ve alabilme.
6. Seyir güvenlik bilgileri (MSI) ile ilgili yayınları alabilmek.
7. Gemiden gemiye veya sahilden gemiye ya da gemiden sahile yapılan genel haberleşme olanaklarına sahip olmak ve sahil haberleşme ağına bağlanmak.

GMDSS’e tabi olan gemiler :
• Yolcu gemileri
• 300 Grosstonun üstündeki yük gemileri
• 12 kişi ve daha yukarı kapasitede uluslararası seyir yapan deniz araçları.

Deniz Bölgeleri :
Denizler, çeşitli bölümlere ayrılmıştır. Bunlar;
 • A1 : Kıyıdan 20-30 millik mesafede VHF DSC istasyonlarının duyulan mesafesi.
 • A2 : MF DSC istasyonlarının duyulma mesafesidir, A1’ in bittiği yerde başlar ve 100 mile kadar çıkar.
 • A3
 • A4
Bir ülkenin A2 olarak belirlediği deniz bölgesi, başka bir ülke tarafından A1 olarak belirlenmişse, o bölge A1 bölgesi olur.
A1 bölgesinde bulundurulması zorunlu cihazlar şunlardır:
 • VHF DSC
 • VHF DSC Watch Receiver
 • NAVTEX alıcısı
 • EPIRB :
            a) VHF EPIRB
            b) UYDU EPIRB : (INMARSAT EPIRB, COSPAS SARSAT EPIRB)
 • Su geçirmez portatif VHF el telsizi (300 grosston-500 grosston’ a kadar 2 adet, 500 grt ’ dan büyük gemilerde 3 adet bulundurulması gerekir.)
 • SART (300 grosston - 500 grosston’ a kadar 1 adet, 500 GRT’ dan büyük gemilerde 2 adet bulundurulması gerekir.)
VHF (Very High Frequency) telsiz bulundurması mecburi tekneler :
 • 12 kişi veya daha fazla yolcu taşıyan özel yatlar,
 • Balıkçı tekneleri,
 • Ticari amaçlı yatlar,
 • Göl ve deniz araçları,
 • 300 Grosstona kadar olan gemiler 25 Watt VHF telsiz bulundururlar.
 • 1Watt : Gemi içinde, kanalda, limanda, boğazlarda kullanılır.
VHF Frekans kuşağındaki yeri : 30 MHz – 300 MHz ( Metrik dalgalar )
Denize ayrılan bölüm : 156Mhz – 174 MHz

Kanallar:
• 01 - 28
• 60 – 88 Toplam 55 uluslararası kanal vardır.
• 28+29=57 kanal 75 ve 76 nolu kanallar yoktur. ( 16. kanalın altına ve üstüne gelir.)
DUPLEX (35 adet) : Gönderme ve dinlemenin farklı kanallarda yapıldığı iletişim yöntemidir. Gemilerle kara arasında yapılır.
Duplex telefon gibidir. Aynı anda dinleme- konuşma yapılır.
SIMPLEX (20 adet) : Gönderme ve dinlemenin aynı kanalda yapıldığı iletişim yöntemidir. Gemiler arasında yapılır. Simplex, bizim tanıdığımız telsizdir. Birisi konuşurken aynı anda dinleyemez.

DENİZDE KULLANILAN TELSİZ KANALLARI
6  Yardım Kanalı
8  Sahil Güvenlik
9  Balıkçı Kanalı
10 Balıkçı Kanalı
11 Gemi Sevk
12 Gemi Sevk
13 Gemi Sevk
14 Gemi Sevk
15 Gemi Dahili 1 W
16 Tehlike, Emniyet Kanalı
17 Gemi Dahili 1 W
67 Meteoroloji kanalı
68 Gemi Sevk
69 Tersane Onarım 1 W
70 DSC Tehlike, Emniyet Çağrı Kanalı
71 Gemi Sevk
72 Yat Kanalı
73 Yat Kanalı
74 Gemi Sevk
75 Koruma Bandı
76 Koruma Bandı
77 Balıkçı Kanalı
79 Gemi Sevk
80 Gemi Sevk
GEMİ SEVK: Seyir güvenliği için kullanılır.
67 Meteoroloji Kanalı
(Saat başlarından 5 dk. önce ve 10 dk. sonra haberleşme yasaktır)
  Seyir sırasında 16. kanal dinlenir. 
Kanal 16 sadece arama ve acil durum kanalıdır.
16. Kanal 1 dk dan fazla veya test için 10sn den fazla meşgul edilemez.
DUAL WATCH: Haberleşme yaparken aralıklarla 16. Kanalı da dinleyebilen sistemdir.

DENİZDE TELSİZLE GÖRÜŞME NASIL YAPILIR?
Haberleşmenin Öncelik Sırası:
• MAYDAY -Tehlike Haberleşmesi 
• PAN PAN -Acelelik Haberleşmesi  
• SECURITE -Emniyet Haberleşmesi
• Yön Bulma Haberleşmesi
MAYDAY - Tehlike Haberleşmesi
Bir geminin yardım isteği ve ona yapılan yardıma tehlike trafiği denir.
SILENCE MAYDAY: Tehlikedeki deniz aracı ya da tehlike trafiğini yöneten istasyon tüm istasyonları susturabilir. Bir istasyon susturulacaksa, bu kez de o istasyon çağrılarak yapılır. İstasyonları susturma SILENCE MAYDAY işaretiyle olur.
SILENCE DISTRESS: Tehlike trafiğini izleyen bir istasyon da gerektiğinde diğer istasyonları susturabilir. Bu kez SILENCE DISTRESS işareti kullanılır.
16. Kanaldan tehlike çağrısı yapılıması
Bir süre çağrıya yanıt beklenir. Yanıt alınamazsa çağrı tekrarlanır.

Tehlike Mesajının alınması
Tehlike mesajının alınması, 1 kere RECEIVED veya 3 kere ROMEO ile belirtilir.
- MAYDAY
- YACHT MARTI... YACHT MARTI...YACHT MARTI
- THIS IS TURKRADIO...TURKRADIO... TURKRADIO
- RECEIVED MAYDAY

Tehlikede olmayan bir tekne de aşağıdaki durumlarda tehlike mesajı verebilir:
• Yardıma giden teknenin yeterli olmadığını düşünürse,
• Tehlike mevkiine uzak olan istasyon, tehlike çağrısına cevap verilmediğini görürse,
• Tehlikedeki tekne, çağrı yapamayacak durumda ise,
Bu durumda MAYDAY RELAY (3 kez) mesajı verilir.
Tehlikenin bittiğini veya yardımın başladığını gören yönetici PRU-DONCE çağrısı yapar.
Tehlike tamamen bitmişse SILENCE FENNE mesajı verilir.

PAN PAN - Acelelik Haberleşmesi
Geminin güvenliğiyle ilgili mesajlardır. (isyan, hastalık, yaralı, denize adam düşmesi ve bulunamaması, makine, dümen arızası vb.) Tıbbi yardım niteliği varsa MEDICAL eklenir. (PAN PAN MEDICAL)
Tehlike mesajının çekilmesini gerektirmeyen durumlarda çekilen mesajdır. Gemi kaptanının sorumluluğundadır.
Acelelik mesajlarının çağrısı yapılırken :
Acelelik işareti PAN PAN (MEDICAL) (3 kez)
Mesajı alması istenen istasyon (All stations veya bir istasyon adı) (3 kez)
Burası (This is) .... Yayınlayan istasyon adı (3 kez)
Metnin başlama yeri ve bulunduğu koordinat
Metnin okunuşu (açık, anlaşılabilecek bir ses tonuyla)
Metni hazırlayanın imzası (Master: Gemi kaptanı)
Mesajın bitişi  

SECURITE - Emniyet Haberleşmesi
Deniz ve hava trafiğini engelleyen meteorolojik ya da diğer önemli olayların bildirilmesini sağlayan haberleşmedir. (Fener sönmesi, ışıklı şamandıra, yeni keşfedilmiş sığlık bildirmesi, askeri tatbikat, sürüklenen mayın, fırtına, su altı çalışması vb.)
Emniyet mesajları tüm istasyonlara yayınlanır. 16. kanaldan yapılır ve başka kanala geçilir.
Emniyet mesajlarının çağrısı yapılırken :
• Emniyet işareti SECURITE (3 kez)
• Tüm istasyonlar (All stations veya all ships veya bir istasyon adı) (3 kez)
• Burası (This is) ... Yayınlayan istasyon adı (3 kez)
• Metnin başlangıcı ve teknenin bulunduğu koordinat
• Metnin okunuşu (açık, anlaşılabilecek bir ses tonuyla)
• Metnin bitişi
• Metni hazırlayanın imzası (Master: Gemi kaptanı)
• Mesajın bitişi.

- SECURITE SECURITE SECURITE
- ALL SHIPS ALL SHIPS ALL SHIPS
- THIS IS TURKRADIO TURKRADIO TURKRADIO
- .......mesaj....

NAVTEX (Navteks)
(Navigational Text)
Navtex cihazı gemilere seyirde tehlike ve emniyet raporları ile hava raporu tahmin ve uyarılarını otomatik olarak yazılı veren haberleşme (Yalnızca ALICI) cihazıdır.
Navtex, karadan denize (gemiye) yönünde acil bilgilerin, denizcilik uyarılarının ve meteorolojik bilgilerin NBDP (Dar bant direkt yazmalı) tekniği ile yayınlanmasıdır. 400 millik bir alan için planlanmıştır.

                             
Navtex, donanımı, şu birimlerden oluşur:
• Alıcı / İşaret İşlemcisi / Yazıcı
Alıcının hafizası en az 30 mesaj saklayabilecek kapasitededir ve mesajlar 60-72 saat hafızada kalabilir.  Navtex, öncelikli bir mesaj aldığında sesli bir uyarıyla haber verir.
Örneğin; seyir ve meteoroloji uyarılarını, Navtex cihazı tanır ve kullanıcısını bu şekilde uyarır.
NAVTEX 518 kHz F1B frekansından her 4 saatte bir 10 dakika yayın yapar. Yayın dili İngilizcedir. 10 dakikalık sürede zaman kalırsa yayın yapan ülkeler kendi dillerinde de yayınlayabilirler.
NAVTEX cihazları programlanmış bile olsalar aşağıdaki 3 yayın türünü muhakkak alırlar:
A : A harfi denizcilik uyarıları                                                                                                                B : B harfi meteorolojik İHBARLAR (fırtınaihbarları)                                                                             D : D harfi arama ve kurtarma mesajları

    EPIRP
(E)mercency (P)osition (I)ndicating (R)adio (B)eacon
Acil bir durumda el ile veya alınamadan, geminin batması halinde otomatik olarak gemiden ayrılıp denizde yüzer halde kendi kendine çalışmaya başlayan ve cinsine göre telsiz istasyonlarına veya uydular aracılığı ile uydu kara istasyonlarına belirli formatta tehlike sinyali gönderebilen bir cihazdır.
406 Mhz frekansında çalışır. Çalıştığında acil durum sinyali,  deniz aracının bağlı bulunduğu ülkenin MIB kodu, araç kimlik bilgileri ve bulunduğu yerin koordinatlarını COSPAS-SARSAT arama-kurtarma uydularına gönderir ve bu uydular tarafından deniz aracının kimlik bilgileri ve bulunduğu yerin belirlenmesini sağlar.
Bilinen özelliklerine artı olarak GPS ilave edilmiş Epirp cihazları bulunmaktadır. Epirp seçimi ve satın alımında bu özelliği olan cihazların tercih edilmesi önerilir.

Epirb'in tescil edilmesi gerekmektedir.

 EPIRB cihazı

 Elle Çalıştırılması

 Otomatik olarak ayrılması


Epirbin aktif hale geçmesi demek, işaret gönderen kaynağın;
• Tehlikede olduğu,
• Terkedildiği ya da terkedilmeye karar verildiği,
• Bir başka donanımla iletişim kurulamadığı anlamına gelir.
• Her Epirb, bağlı olduğu tekneye kayıtlıdır ve kendine ait seri numarası vardır. 30-70 cm boyunda, 0.75-5 Kg ağırlığındadır.
• Teknenin dışında kolay ulaşılabilir ve monte edilebilir bir yerde bulunması gerekir.
(IMO'nun gösterdiği yerde)
• Kendi bağlayıcısından başka bir bağlayıcıyla bağlanmaz.
• Tanıtım numaraları vardır.(MID numarası işlenebilir.)
• Test için birkaç saniyelik çalıştırması hariç, tehlike dışında kullanılmamasına özen gösterilir. (Epirp Test Rehberi)

Epirb'in Yanlışlıkla Çalıştırılması
Bu gibi bir durum oluştuğunda Epirp hemen kapatılmaz. Cihaz kapatılırsa arama-kurtarma ekibi durumun daha acil olabileceğini düşünebilir.
llk yapılacak; arama-kurtarma ekibini arayıp, cihazın seri numarasını bildirerek arama-kurtarma operasyonunun iptalini istemektir.
Ayrıca, VHF telsiz Kanal 16 dan CANCEL DISTRESS yapılarak tehlike durumu iptal edilir. Bunlardan sonra Epirp cihazı kapatılabilir.

EPIRB Çeşitleri
VHF EPIRB: 156.505 Mhz (70 Kanal)
INMARSAT EPIRB: 1.6 GhZ
COSPAS SARSAT EPIRB: 406 Mhz-406.1 Mhz ve 121.5 Mhz
EPİRB genel olarak iki üniteden oluşur,
Radio Beacon
Sinyali gönderen ünitedir. Yüzme özelliğine sahiptir. 48 saat devamlı çalışma ömrüne sahip bir bataryası vardır. Üzerinde el ile veya otomatik olarak cihazı çalıştıracak düğmeler vardır.

Serbest bırakma ünitesi
Radio Beacon cihazını üzerinde taşıyan ve tehlike anında serbest bırakan ünitedir. Ünitenin üst kısmında “Radio Beacon”ın yerleştirilmesi için yaylı bir yatak alt tarafında hidrostatik serbest bırakma mekanizmasına bağlı ikinci bir yatak bulunur. “Radio Beacon” bu yataklar arasına oturtulur. Geminin batması halinde, suyun 3-4 m.’deki basıncı ile çalışarak, cihazı serbest bırakır.
Epirb tarafından gönderilen sinyaller kıyı veya uydu istasyonları tarafından alınarak arama kurtarma koordinasyon merkezlerine gönderilir.

 Epirb'in aktif hale geçmesi

PLB
Kişisel Konumlandırıcı (Personal Locator Beacon)

EPIRB cihazının sahip olduğu fonksiyonların aynısını taşıyan küçük, taşınabilir kişisel bir cihazdır. Can yeleklerine bağlanabilir, giysilerin ceplerinde taşınabilir, su geçirmez. Yalnızca elle devreye sokulabilir. Tekne dışında ve doğa sporlarında  kullanılabilir. Tekneden düşme ya da doğada kaybolma durumunda, kişinin yeri bu cihaz sayesinde kolayca tespit edilebilir.

SART 
(S)earch (A)nd (R)escue (T)ransponder
Gemilerde bulunan ve bir sorun olduğunda çevredeki gemilerin radarlarına iz bırakıcı sinyal göndererek bulunmayı kolaylaştırıcı bir cihazdır. Gemi terk edilirken alınarak can  kurtarma aracına götürülür ve orada  çalıştırılır.

El ile devreye alınır. Devreye alındığında bekleme durumuna geçer. Bir radar sinyali aldığında aktive olarak çevredeki gemilerin radarlarına iz bırakıcı sinyal gönderir. Denizde yüzebilir. Bu cihaz aynı zamanda radar transponder olarak adı geçen cihazdır.
SART cihazları, gemi terk edilirken kolayca alınıp can kurtarma aracına götürülebilecek şekilde bulundurulur. Salda su seviyesinden en az 1 m. yüksekte duracak şekilde monte edilir. Ancak, bu zorunlu değildir. Monte imkanı yoksa bir salvo ile araca bağlanıp denize salınabilir. Ancak, SART cihazı ne kadar yükseğe monte edilirse o kadar uzaktan görülme imkanı bulunmaktadır.
SART cihazları su geçirmez yüzebilir fakat otomatik serbest bırakma tertibatı olmayan cihazlardır. Bu neden ile mutlaka gemi terk edilirken alınarak can kurtarma araçlarına götürülürler. Birden fazla sart cihazının bulunduğu gemilerde tüm cihazlar birlikte devreye alınmaz. Kurtarma araçları gemiden ayrılıp nete bir yerde birleştikten sonra sırası ile çalıştırılırlar. Birinin bataryası bittiğinde diğeri devreye alınır.
Cihaz devreye alındıktan sonra “Hazır ol.” durumunda bekleme yapar. Bir geminin radar sinyalini alması ile aktif hale geçer ve yayın yapmaya başlar. Yayın süresi 8 saattir. Yayını alan radarın ekranında merkezden dışa  doğru tek hat üzerinde 12 nokta oluşur. Noktaların hizası sart cihazının hizasıdır. Merkezine en yakın olan nokta da cihazın bulunduğu yerdir. Radar sart cihazına yaklaştıkça noktalar yayvanlaşmaya başlar ve mesafe 1 milin altına düştüğünde, bu yaylar birer daire şekline dönüşür.

Sart cihazının oluşturduğu izler


 Cep Telefonuyla Haberleşme

Cep telefonunun kapsama alanına giren kıyıya yakın bölgelerde hemen telefon edip yardım veya bilgi istemeniz kolaydır.
Bunun için denize çıkmadan önce en yakın sahil güvenlik, hastane ve limanların telefonunu almanız gerekir.
Cep telefonunun sürekli kullandığımız özelliği haricinde, hava durumu tahminleri, önemli duyurular ve bilgiler alabileceğimiz Cep telefonuyla deniz enformasyonuna ulaşma servisleri de vardır.
Kısa mesaj, WAP, GPRS gibi sistemler kullanılarak kullanılan bu sistemlerden yararlanmak gerekir. Özellikle meteoroloji ile ilgili bilgilere internet vasıtasıyla ulaşmak önemlidir.
İnternetten meteoroloji bilgileri alabileceğiniz bazı veri kaynaklarına BURADAN ulaşabilirsiniz.

Kaynaklar: MEGEP ve B.Ü.Yelken Kitabı 2 ve metin hazırlanışı, Salih Bahtiyar'ın şahsi blogunda ki ticari olmayan paylaşıma verilen izin ile hazırlanmış notlarından aktarılmıştır.

REDAKTÖR'ÜN YAZISININ DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ.. 

Heyamola diyelim tüm dostlara ve söze öyle girelim.. 

Redaktör yine güzel bir yazı yazmış. Dostumun bu yazılarını okurken hep bir suçluluk duygusu oluşuyor bende.  Hani ilkokulda ödevini yapmamış bir tembel öğrencinin , diğer çalışkan ve verilen ödevi yanıtlamak isteyen öğrencilerin sabırsızca "örtmenim .. örtmenim" diye kaldırdıkları parmakların arkasına saklanmaya çalışması gibi. 

Bu redaktör , biz sağda solda sürter , gezer tozarken üşenmemiş ,sıkılmamış ve bir kütüphane dolusu kitabı bir obez edası ile beynine indirmiş gibidir sanki. Bu okuduğu kitapların yazarlarını ve tezlerini analiz etmek ile kalmaz bunları hayalinde tezleri doğrultusunda tartıştırır da.. 

Dolayısı ile bu adam ile konuşurken ya da yazışırken hiç bir zaman sadece kendisi ile tartışıyor olarak hissetmezsiniz kendinizi. Tanımadığınız, bilmediğiniz oysa felsefe dünyasının pop starı olan bu eski ve yeni yazar ya da  düşünürler de arada tartışmaya katılır, ayar verirler size.. 

Artık cahil cesareti mi diyelim , yoksa  şu dayak manyağı olmuş " Avanak Avni " ruhumu diyelim bilemedim , okuduklarımızdan bizde kalan üç kuruşluk bilgiye dayanarak bir eleştiri yazısı yazalım bakalım. 

Ne demiş redaktör bir hatırlayalım.

 Oralarda amatör denizcilik, bir üretim ilişkisinin, sermayenin birikmesiyle hobi haline gelmesi iken, bizdeki ilişki, sermayenin birikmesi ile yapacak iş bulamayan burjuvanın sonradan edindiği hobisi şeklinde tezahür eder. İlki, o dilin, kültürün içinden geldiğinden bu uğraşın olabilecek bütün değerleri ile barışıktır ve geçmiş denizcileri anma gereği duyar.  İkinci sözü edilen tip ise, boş zamanı değerlendirmenin çoğu kere bir maden işçiliği kadar yorucu olduğundan habersizdir. Biri teknesinin boyu ile uğraşırken diğeri işlevine bakar.

Bence gerçek durum pek böyle değil. Yazı böyle alıntılar ile başladı ve bu çok hoş bir başlangıç olmadı gerçi ama bizim de oyuna süreceğimiz böyle bir iki yazar var canım.. 

Şimdi efendim, Meşhur " Hand , Reef and Steer Traditional sailing skills for classic boats" kitabının yazarı Tom Cunliffe bakınız ön sözünde ne yazmış. Gerçi O 'da görüşlerini pekiştirmek adına dünyayı küçük bir yelkenli ile ilk dönenlerden Conor O 'Brien 'den bir alıntı yapmış. 

O'Brien, neredeyse 100 yıl önceden meşhur İngiliz İş teknelerini kullanan denizciler ve bu tekneleri yapanlar ile ilgili şu tespitte bulunmuş. 

" BU tekneler.. fakir adamların fakir adamlar için yaptıkları teknelerdi ,  Sefalet , yokluk , bilgisizlik ve önyargıların kurbanı olan bu fakir adamlar  yine de denizin sofistike felsefesini bilen denizcilerdi " 

diyor.  İşte bunlar tam da bizim Redaktör'ün anlatmaya çalıştığı denizci ulusların emekçileri idiler. 

Oysa tarih pek öyle yazılmadı.  Sanayi devrimi , bir çok eski değeri de yerle bir etti. Geçtiğimiz yüzyılın başında teknelere motor takılması ile birlikte binlerce yıllık, nice deneyimler ile elde edilmiş yelkenli tekne teknolojisi de terk edildi. 

Gerçi bu başkaca bir tartışma konusu ancak konumuz bu değil. Denizci uluslar olarak bilinen bu uluslar da 1930 dan sonra beliren ancak 1950 ler de iyice hızlanan " yacht club "  yelkenciliğinin bu eski denizciler ile ilişkileri incelendiğinde bunların köklerinin eski deniz emekçilerine dayandırılması ne kadar doğrudur.? 

Zenginleşen ancak sonradan görme orta sınıfa karşı zengin seçkinlerin bir tepkisi olarak ortaya çıkmış olmasın sakın. ?  

Günümüzün modern yatçılığının , bizdeki popüler tarif ile amatör denizciliğin kökleri için öyle çok derine gitmeye gerek yok kanımca.  Readaktörün öne sürdüğü gibi bu kökler ne yazık ki öyle deniz emekçilerine kadar gitmiyor. Tam tersine tamamen "yacht club " kültürü temel oluşturuyor aslında. 

Nitekim, bu yüzden de mümkün olduğunca rüzgara daha dar açı ile ve daha hızlı gitmeye çalışan , mevcut vahşi kapitalist hedefler ile birebir uyumlu yelkenliler ve tekneler üretiliyor artık. 

Kimi lüksleri modern sananları kırmamak için " modern " diyelim haydi. Oysa yüz yıl öncesi yelken teknolojisine ve aslında daha da önemlisi felsefesine göre taş devrinden kalma , ilkel , bir anlamda " modern " olarak sunulan lüks ancak gereksiz teknoloji için hadım edilmiş olan koca koca şeyler dolaşıyor denizlerde. 

Hayal etmek ve ne yazık ki asla gerçek olamayacak hayallerin peşinden koşmak sanırım kimi zaman sanal bir gerçekliğe dönüşüyor zamanla. 

Sevgili redaktörün yazmış olduğu bu güzel yazı için söylenebilecek tek şey " keşke öyle olsaydı " dedirtiyor bana sadece.. 

ve evet.. 

Keşke öyle olsaydı redaktör.. Keşke.. 

Ersin Böke